Ung thư biểu mô tế bào gan là gì?
Gan là cơ quan nội tạng chịu trách nhiệm chính trong quá trình chuyển hóa của cơ thể. Chuyển hóa là quá trình cơ thể chuyển đổi thức ăn, chất dinh dưỡng thành năng lượng và các hợp chất cần thiết cho sự sống. Gan còn được xem như một “nhà máy xử lý hóa chất” của cơ thể, giúp thải độc tố và tổng hợp các chất quan trọng như dịch mật, glycogen và protein huyết tương.
Gan là cơ quan nội tạng lớn nhất và có nhiều chức năng quan trọng, bao gồm:
-
Phân giải và lưu trữ các chất dinh dưỡng từ thực phẩm (mà con người cần để tạo ra năng lượng và phát triển)
-
Tổng hợp các hóa chất hoặc 'các yếu tố' giúp làm đông máu khi bị cắt
-
Đưa mật vào ruột để giúp hấp thụ các chất béo từ thức ăn
-
Phân giải cồn, các loại thuốc và các hóa chất độc hại trong máu
Trong gan, hai phần ba tổng số tế bào thuộc về một nhóm tế bào gọi là 'tế bào gan',tuy nhiên các loại tế bào khác cấu tạo nên các mạch máu của gan và các ống mật (ống dẫn mật đến túi mật hoặc ruột)
Có nhiều loại ung thư gan khác nhau có thể phát triển dựa trên vị trí và loại tế bào mà ung thư bắt đầu. Một trong số đó là 'ung thư biểu mô tế bào gan' hay HCC
Ung thư biểu mô tế bào gan hay HCC là gì?
Ung thư biểu mô tế bào gan hay HCC là loại ung thư gan phổ biến nhất, và xuất hiện nhiều hơn ở những người có sẵn tổn thương gan, có thể là xơ gan hoặc các tình trạng bệnh lý khác. HCC bắt đầu từ các 'tế bào gan' (hepatocytes).
Trong điều kiện khỏe mạnh, các tế bào gan có thể kiểm soát chặt chẽ sự phát triển của chúng và sẽ chết khi bị tổn thương hoặc không thể hoạt động bình thường giống như tất cả tế bào khác.
HCC có thể bắt đầu khi xuất hiện những thay đổi xảy ra về gen trong tế bào gan, dẫn đến sự thay đổi hướng dẫn hoạt động của tế bào. Những thay đổi này có thể dẫn đến sự phát triển không kiểm soát của tế bào và từ đó khối u bắt đầu phát triển.
Cầm nang bệnh ung thư gan
Các yếu tố nguy cơ của ung thư biểu mô tế bào gan là gì?
Tuy vẫn chưa hiểu hết về nguyên nhân dẫn đến sự phát triển của ung thư biểu mô tế bào gan, nhưng có một số tình trạng nhất định có thể làm tăng khả năng mắc bệnh được gọi là các "yếu tố nguy cơ". Một số yếu tố nguy cơ bao gồm:
-
Xơ gan - sẹo trong gan do tổn thương trước đó. Xơ gan có thể do nhiễm vi rút như viêm gan B, viêm gan C, hoặc do uống rượu bia thường xuyên (uống rượu bia cũng có thể tổn thương các gen trong tế bào gan). Các sẹo này có thể gây ra các vấn đề đối với hoạt động của gan.
-
Hút thuốc lá
-
Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu - đây là tình trạng chất béo tích tụ trong gan có thể gây sưng tấy và theo thời gian dẫn đến xơ gan.
Các triệu chứng của ung thư biểu mô tế bào gan là gì?
Ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) thường không gây ra các triệu chứng trong giai đoạn đầu của bệnh. Nhưng nếu có triệu chứng, các triệu chứng này có thể bao gồm:
-
Sụt cân
-
Vàng da và vàng phần lòng trắng của mắt được gọi chung là 'vàng da' (jaundice)
-
Bụng sưng hoặc đau
Ung thư biểu mô tế bào gan được chẩn đoán như thế nào?
Nếu một người có nguy cơ cao bị ung thư biểu mô tế bào gan, có thể do một hoặc nhiều yếu tố nguy cơ kể trên, họ có thể thực hiện 'tầm soát định kỳ'. Điều này sẽ giúp bác sĩ phát hiện HCC sớm nhất có thể.
Khá nhiều phương pháp có thể được sử dụng để chẩn đoán HCC, bao gồm:
-
Các xét nghiệm máu để đánh giá chức năng gan
-
Siêu âm, chụp CT hoặc MRI để quan sát hình ảnh của gan.
-
Bác sĩ cũng có thể tiến hành ‘sinh thiết’, nghĩa là lấy một mẫu mô gan nhỏ, để đảm bảo chẩn đoán là chính xác.
Ung thư biểu mô tế bào gan tiến xa là gì?
Sau khi được chẩn đoán, ung thư biểu mô tế bào gan hay HCC sẽ được phân loại giai đoạn dựa trên mức độ phát triển của trong gan hoặc mức độ lây lan đến các bộ phận khác của cơ thể. Các giai đoạn này có thể là "sớm", "trung gian" hoặc "tiến xa".
HCC được gọi là tiến xa khi đã lan đến một bộ phận của hệ thống miễn dịch được gọi là các 'hạch bạch huyết' hoặc đến các cơ quan khác. HCC tiến xa thường không được điều trị bằng phẫu thuật, tuy nhiên bác sĩ sẽ có thể tư vấn về các lựa chọn điều trị khác.
Những lựa chọn điều trị nào hiện có cho ung thư biểu mô tế bào gan tiến xa?
Một trong các phương pháp điều trị là sử dụng các loại thuốc ngăn chặn tín hiệu kích hoạt các tế bào phát triển.Những loại thuốc này gọi là 'TKI', và là lựa chọn điều trị được ưu tiên (hay còn gọi là 'điều trị tiêu chuẩn') đối với ung thư biểu mô tế bào gan tiến xa.
Ngoài ra, hiện tại đang có một số nghiên cứu khảo sát về 'liệu pháp miễn dịch ung thư' hay CIT. CIT hoạt động bằng cách giúp hệ thống miễn dịch nhận diện và tấn công các tế bào ung thư. Các thử nghiệm lâm sàng đang được tiến hành để đánh giá CIT trong điều trị đầu tay cho HCC đối với một số loại thuốc CIT.
Tài liệu tham khảo:
- https://www.cancer.org/cancer/ liver-cancer/about/ what-is-liver-cancer.html
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16127736
- http://www.cancerresearchuk.org/ about-cancer/ liver-cancer/types
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/ pubmed/28043904
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/ pubmed/28058033
- https://www.mayoclinic.org/ diseases-conditions/liver-cancer/ symptoms-causes/syc-20353659
- http://www.cancerresearchuk. org/about-cancer/ liver-cancer/risks-causes
- http://www.cancerresearchuk. org/about-cancer/liver-cancer/ symptoms
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/ pubmed/28553196
- https://www.mayoclinic.org/ diseases-conditions/hepatocellular- carcinoma/cdc-20354552
- https://www.cancer.net/cancer-types/ liver-cancer/diagnosis
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/ pubmed/25000314
- https://www.cancer.org/cancer/ liver-cancer/detection-diagnosis -staging/staging.html
- http://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/ cancer-in-general/treatment/ targeted-cancer-drugs/types/cancer-growth-blockers
- http://www.cancerresearchuk.org/ about-cancer/cancer-in-general/treatment/ immunotherapy/what-is-immunotherapy